boogje geel

Samen Optrekken:
kansen en uitdagingen

twee mensen poseren en kijken in de camera

vrouw in rolstoel

Gerard van der Scheer:

We organiseerden voor onze dochter en andere cliënten een kleine vakantie, gewoon in de achtertuin.

De kracht van Samen Optrekken

Een mogelijke oplossing voor de groeiende zorgvraag ligt in het Samen Optrekken. Een waardevolle manier van zorg dragen voor elkaar, waarin buren, familieleden en vrijwilligers een grote rol spelen. 

“Zorg moet geen eiland op zichzelf zijn,” benadrukt Marcia. “We zien dat cliënten vaak meer kunnen dan we denken, zeker als er een ondersteunend netwerk is. Daarom kijken we niet meer alleen naar professionele zorg, maar ook naar wat de omgeving kan betekenen. Soms zit de oplossing in kleine dingen: een buurvrouw die eens helpt met boodschappen, een vriend die meegaat naar een activiteit. Dit soort steun kan een groot verschil maken.”

Niet voor iedereen vanzelfsprekend

Toch is dit niet voor iedereen vanzelfsprekend. Gerard wijst erop dat niet iedere cliënt een sterk sociaal netwerk heeft. “Wij hebben het geluk dat Judith veel mensen om zich heen heeft. Ze komt regelmatig thuis in het weekend en vrienden wandelen met haar. Maar er zijn genoeg cliënten die die luxe niet hebben. Wat gebeurt er met hen als familie wegvalt? Niet iedereen kan of wil extra zorgtaken op zich nemen. Daar moeten we realistisch over blijven.”

Marcia beaamt dit. “Daarom is Samen Optrekken geen manier om zorg simpelweg te verplaatsen, maar om nieuwe mogelijkheden te ontdekken. Wat we vaak zien, is dat een netwerk groter is dan in eerste instantie gedacht. Soms zijn er in de buurt of binnen een vereniging mensen die graag iets willen betekenen, maar niet weten hoe. Ook ondernemers kunnen een rol spelen, bijvoorbeeld door bij te dragen aan een investering in technologie, of het bieden van een dagbestedingsplek. Maar dan moeten we hen wel betrekken en duidelijk maken wat we nodig hebben. De ‘buitenwereld’ betrekken bij cliënten van De Zijlen is één van de speerpunten de komende tijd.”

Zorg blijft een vak

Ondanks alle mooie ideeën over samenwerking en netwerken, benadrukt Gerard het belang dat zorg altijd professioneel georganiseerd blijft. “Het is goed om breder te kijken, maar laten we niet vergeten dat zorg verlenen een vak is. Verwanten willen waar mogelijk best bijdragen, maar ze moeten niet het gevoel krijgen dat ze een extra verantwoordelijkheid krijgen die ze niet kunnen dragen. Persoonlijk ben ik bijvoorbeeld niet iemand die Judiths dagelijkse verzorging op zich neemt, maar ik wil wel iets betekenen op andere vlakken. Zo organiseerden we laatst voor haar en andere cliënten een kleine vakantie, gewoon in de achtertuin. Dat ontlast de zorg en geeft cliënten een bijzondere ervaring. Dat soort initiatieven werkt als het bij de persoon en situatie past.”

Marcia ziet hierin een belangrijke nuance. “We vragen niet van ouders dat ze taken overnemen die ze niet willen of kunnen dragen. We willen vooral samen kijken naar mogelijkheden. Wat jij noemt is een prachtig voorbeeld van hoe betrokkenheid op een natuurlijke manier kan ontstaan. Maar laten we vooral respecteren dat niet iedereen hierin evenveel ruimte of mogelijkheden heeft.”

We willen vooral samen kijken naar mogelijkheden

2 mensen

Technologie als ondersteuning

Om de druk op zorgpersoneel verder te verlagen, kijkt De Zijlen ook naar technologische oplossingen. “Slimme technologie kan helpen om bepaalde taken efficiënter te maken, waardoor medewerkers meer tijd overhouden voor écht contact,” legt Marcia uit. “Daarnaast kan technologie cliënten helpen om zelfstandiger te worden. Dat geeft hen meer eigen regie, wat past bij onze visie op zorg: we ondersteunen mensen met een verstandelijke beperking om hun leven te leven.”

Gerard vindt dit een goede ontwikkeling, maar met een kanttekening. “Voor Judith vervangt technologie de persoonlijke zorg niet. En eerlijk gezegd vind ik dat ook een enge gedachte. Maar als technologie helpt om het werk van medewerkers makkelijker te maken, dan is dat natuurlijk alleen maar positief.”

De toekomst van de zorg

Het gesprek tussen Marcia en Gerard laat zien dat er geen eenvoudige antwoorden bestaan. De zorg verandert, en dat roept vragen en zorgen op. Maar het biedt ook kansen. 

“Als we vijf jaar vooruitkijken, zie ik een toekomst waarin we beter samenwerken,” zegt Marcia. “Waarin medewerkers zich gesteund voelen, verwanten zich gehoord voelen en cliënten omringd worden door een sterker netwerk. Dat betekent dat we het gesprek met elkaar moeten blijven voeren, open en eerlijk.”

Gerard knikt. “Ik denk dat veel verwanten zich kunnen vinden in die wens. We willen allemaal het beste voor onze dierbaren. Laten we elkaar blijven zien en waarderen, zodat iedereen zich gehoord voelt. Samen Optrekken kan een mooie kans zijn, als we het zorgvuldig aanpakken en ervoor zorgen dat zorg toegankelijk en menselijk blijft.”